توکن امضای دیجیتال چیست؟

 

توکن امضای دیجیتال در واقع یک سخت‌افزار کوچک (معمولاً شبیه فلش USB) یا یک نرم‌افزار امن است که برای ذخیره‌ی کلیدخصوصی (Private Key) کاربران استفاده می‌شود. این کلید خصوصی همان چیزی است که برای ایجاد امضای دیجیتال لازم است.

 

تعریف ساده:

 

وقتی شما سند یا تراکنشی را امضا می‌کنید (مثلاً در بانک یا سامانه‌های دولتی)، باید مطمئن باشید:

امضای شما قابل جعل نباشد.
فقط خودتان قادر به ایجاد آن باشید.
صحت امضا توسط دیگران قابل تأیید باشد.
توکن امضای دیجیتال دقیقا این کار را انجام می‌دهد. کلید خصوصی شما در داخل این دستگاه یا نرم‌افزار امن ذخیره می‌شود و هیچ‌وقت به بیرون منتقل نمی‌شود. فقط عملیات امضا داخل آن انجام می‌گیرد.

 

 

کاربردهای اصلی

 

1.     امضای اسناد الکترونیکی

o       قراردادها، فاکتورها، اسناد حقوقی و مالی بدون نیاز به چاپ و امضای دستی.

 

2.     احراز هویت قوی (Strong Authentication)

o       ورود به سامانه‌های بانکی، مالیاتی یا سازمانی با امنیت بالا.

 

3.     تراکنش‌های بانکی و بورس

o       در بسیاری از کشورها، برای انتقال وجه یا خرید و فروش سهام آنلاین، امضای دیجیتال الزامی است.

 

4.     سامانه‌های دولتی و قضایی

o       ارسال اظهارنامه مالیاتی، ثبت شرکت، یا شکایت قضایی در بستر آنلاین.

 

5.     جلوگیری از جعل و تغییر داده‌ها

o       چون هر امضا به صورت رمزنگاری و منحصر به فرد تولید می‌شود، امکان جعل آن وجود ندارد.

 

 

انواع توکن امضای دیجیتال

 

 - توکن امضای دیجیتال سخت‌افزاری (مثل فلش USB یا Smart Card)

   

مزایا:
·        امنیت بالا: کلید خصوصی هیچ‌وقت از دستگاه خارج نمی‌شود.

·        مقاوم در برابر هک و بدافزار: چون مستقل از سیستم‌عامل کار می‌کند.

·        قابل حمل: می‌توانی روی هر کامپیوتری استفاده کنی.

 

❌ معایب:
·        نیاز به همراه داشتن سخت‌افزار (مثل فلش یا کارت).

·        امکان گم شدن یا شکستن دستگاه.

·        معمولاً گران‌تر از نسخه نرم‌افزاری است.

 

توکن امضای دیجیتال نرم‌افزاری (روی کامپیوتر یا موبایل)

 

مزایا:
·        راحتی استفاده (همیشه روی گوشی یا لپ‌تاپ هست).

·        ارزان‌تر (حتی بعضی نرم‌افزارها رایگان یا اشتراکی هستند).

·        مناسب برای کاربرانی که زیاد جابه‌جا نمی‌شوند.

 

❌ معایب:
·        امنیت کمتر نسبت به سخت‌افزاری (اگر گوشی یا کامپیوتر ویروسی شود، احتمال سرقت کلید خصوصی وجود دارد).

·        وابسته به سیستم‌عامل و امنیت دستگاه شماست.

 

نتیجه:

·        اگر کار شما خیلی حساس و رسمی است (مثل قراردادهای حقوقی، بانکی یا سازمانی) → سخت‌افزاری بهتره.

·        اگر بیشتر دنبال راحتی و سرعت هستی و ریسک کمتری داری → نرم‌افزاری جواب میده.

 

انواع  برند توکن های سخت افزاری موجود در بازار

 

Epass 3003 Auto

سازگاری با ویندوز، مک، لینوکس؛ قابلیت نگهداری چند گواهی امضا؛ استانداردهای PKI؛ استفاده در سامانه‌های ستاد ایران و سامانه‌های دولتی؛ گارانتی رسمی

 

Mtoken K3
 حافظه مناسب (مثلاً ۱۲۸ کیلوبایت برای گواهی‌ها)، میکرو‌پروسسور مناسب، امنیت در برابر استخراج کلید خصوصی، سرعت قابل قبول، پشتیبانی از استانداردهای CAPI، PKCS#11.

 

راستین طلایی (+R) 

ساخت داخل؛ سخت‌افزار تولید و نگهداری امن کلید خصوصی؛ انکارناپذیری، احراز هویت، استانداردهای امنیتی؛ گزینه‌ای مناسب برای کسانی که دنبال محصول بومی هستند

 

بیشترین کاربرد توکن امضای دیجیتال در ایران

 

شرکت در مناقصه و مزایده از طریق سایت ستاد ایران

چند سالی است که برای شرکت مناقصه و مزایده سازمان های دولتی دیگه نیازی به طی کردن مسیرهای پر پیچ و خم قبل نیست.مسیرهایی که هم سخت بود و از سلامت کامل برخوردار نبود و ممکن خواسته یا ناخوسته عدالت رعایت نشود و درحق خیلی ها اجحاف شود.اما با راه اندازی سامانه جامع ستاد ایران تا حدود زیادی از این سختی ها کاسته شده و اطلاع رسانی ها بهتر شده و رقابت ها شفاف تر شده.

با ثبت نام در سامانه ستاد ایران و تکیل پروفایل خود میتوانید به سادگی در انواع مناقصه ،مزایده و خرید شرکت کنید.

 

سامانه مالیات کشور

جهت بعضی امور مالیاتی مثل ثبت فاکتورهای مالیاتی،اخذ کد یکتای مالیاتی و.... نیاز به توکن امضای دیجیتال می باشد.

 

بعضی از سامانه های بانکی

بعضی از پلتفرم های اینترنتی بانک ها از جمله بانک ملت برای قسمتی از خدمات خود نیاز به توکن امضای دیجتال و ثبت امضای شخص دارد

 

 سامانه ثبت من

جهت امضا های رسمی از جمله جهت تاسیس شرکت و تغیرات شرکت نیاز به امضای دیجیتال افراد صاحب امضا دارد که از طریق توکن امضای دیجیتال انجام میشود

 

سامانه جامع تجارت

جهت انجام اموری ماننده ثبت بارنامه،ترخیص کالا، انتقال بارنامه و...

 

 سامانه مربوط مشاورین املاک کشور

کسانی که در صنف مشاور املاک مشغول به کار هستند جهت امضای خود در قرارداد های مربوطه  نیاز به توکن امضای دیجیتال دارد.

 

در دنیای امروز که بسیاری از قرارداد ها یا الکترونیکی شدند ویا به سمت الکترونیک شدن پیش میروند داشتن توکن امضای دیجیتال مخصوص خود از الزامات دنیای تجارت بوده و داشتن اطلاعات کامل در مورد آن می تواند کمک بزرگی برای تجارت در دنیای الکترونیک باشد